Leren van ervaring met ABC Beleidshulp

Afgelopen september lanceerde Stichting ABC, een vrijwilligersorganisatie van en voor laaggeletterden in heel Nederland, de ABC Beleidshulp: een online toolkit die gemeenten helpt om laagdrempelig te communiceren en effectief samen te werken met ervaringsdeskundigen op het gebied van laaggeletterdheid. De gemeente Arnhem is één van de koplopers op dit gebied. 

Logo ABC Beleidshulp
Beeld: ©Stichting ABC

“Ik vind dat je niet te veel óver de doelgroep moet praten, maar vooral mét de doelgroep”, zegt Ferial Melssen, bestuursadviseur lokale aanpak laaggeletterdheid bij de gemeente Arnhem. Arnhem doet mee aan de pilot ‘Innovatie inzet ervaringsdeskundigen bij gemeenten’, waarbij op verschillende plekken in het land innovatiekamers zijn opgezet. Dit zijn samenwerkingsverbanden tussen lokale of regionale partners die samen op zoek gaan naar innovatieve werkwijzen om de inzet en werving van ervaringsdeskundigen laaggeletterdheid te verbeteren.

Sinds twee jaar zet de gemeente Arnhem taalambassadeurs en andere (ex-)laaggeletterden in bij de aanpak van laaggeletterdheid. Zo lezen deze ervaringsdeskundigen mee met brieven die vanuit de gemeente worden verstuurd aan burgers, of bij publieke webteksten. Ook vertellen ze over hun ervaringen bij bedrijven of tijdens evenementen, zoals onlangs tijdens de Week van Lezen en Schrijven. 

“We zien dat de inbreng van ervaringsdeskundigen helpt”, zegt Melssen. “Zij geven in brieven bijvoorbeeld aan of er teveel of te lastige informatie in staat, waardoor onze communicatie verbetert. Binnen de gemeente volgen we cursussen om helder te schrijven, op B1-niveau, maar dat blijft lastig. Door het meelezen van ex-laaggeletterden zien we precies waar het te ingewikkeld wordt.” Stichting ABC hielp de gemeente Arnhem met het vinden en trainen van ervaringsdeskundigen. Diezelfde kennis is nu beschikbaar via de ABC Beleidshulp. Deze website informeert beleidsadviseurs, coördinatoren en communicatiemedewerkers over het werven, begeleiden en inzetten van ervaringsdeskundigen. Er wordt bijvoorbeeld uitgelegd hoe je een testpanel organiseert voor het verbeteren van communicatie-uitingen. Ook worden op de site belangrijke thema’s uitgelegd, zoals laaggeletterdheid en duidelijk taalgebruik.

Goed benaderbaar

De gemeente Arnhem heeft nu zeven ervaringsdeskundigen binnen de gelederen. Die hebben, naast het proeflezen en spreken op bijeenkomsten, ook in het dagelijks leven een belangrijke functie in de stad. “Het voordeel van lokale taalambassadeurs is dat ze goed benaderbaar zijn”, zegt Melssen. “Je kunt ze gewoon tegenkomen in de winkel of het wijkcentrum. Laaggeletterdheid zie je niet aan mensen. Het kan lang onopgemerkt blijven. Daarom is het fijn als mensen aan kunnen kloppen bij een bekende die er ervaring mee heeft.”

De ervaringsdeskundigen waren niet makkelijk te vinden. Melssen en haar collega’s vroegen deelnemers aan taaltrajecten of ze mee wilden doen. “Maar als mensen eenmaal een taalcursus doen, en dus de drempel over zijn, betekent dat nog niet dat al hun schaamte weg is. En dat is wel nodig als je als taalambassadeur aan de slag wil.” Via mond-tot-mondreclame en aanmeldingen tijdens de Week van Lezen en Schrijven, werden uiteindelijk zeven mensen gevonden. 

Melssen raadt andere gemeenten aan om ook ervaringsdeskundigen in te zetten, maar pleit daarbij wel voor een goede begeleiding. “Houd er rekening mee dat die begeleiding tijd kost. En hoe meer ervaringsdeskundigen je inzet, hoe meer iemand van de gemeente er mee bezig is. Maar dat is het waard.”

Over ABC Beleidshulp

ABC Beleidshulp gaat over laaggeletterdheid, samenwerken met ervaringsdeskundigen en het organiseren van testpanels voor heldere taal. Stichting ABC ontwikkelde deze online gereedschapskist voor gemeenten en organisaties die hiermee lokaal aan de slag willen.
Naar de ABC Beleidshulp