“Gesprekken over gecijferdheid leveren winst op”

Onze samenleving draait steeds meer om cijfers. Ruim twee miljoen Nederlanders hebben hier moeite mee, waardoor ze problemen ervaren in hun dagelijks leven. Kees Hoogland, lector Wiskundig en Analytisch Vermogen van Professionals aan de Hogeschool Utrecht, onderzoekt hoe we laaggecijferdheid tegen kunnen gaan. 

Kees Hoogland
Beeld: ©Hogeschool Utrecht

Waarom is gecijferdheid belangrijk?

Hoogland: “Onze huidige maatschappij draait steeds meer om technologie en digitalisering. Dat heeft allemaal een rekenkundig karakter. Een mooi voorbeeld is het nieuws over corona. Vijftien jaar geleden zou dat waarschijnlijk vooral uit tekst hebben bestaan. Nu zijn het veel cijfers, grafieken en tabellen. De meeste mensen gaan gewoon mee in die ontwikkeling, maar er zijn ook veel mensen die hier moeite mee hebben. En de wereld zal de komende jaren alleen maar meer om cijfers gaan draaien.”

Waar komen de problemen met laaggecijferdheid vooral bovendrijven?

“Dan denk ik vooral aan financial literacy: omgaan met geld, budgetteren, of online shoppen. Maar eigenlijk zit de hele maatschappij vol met getallen en structuren. Kijk naar de gezondheidszorg: medicijngebruik, of de kans op een bepaalde ziekte. Het heeft allemaal te maken met het begrijpen van cijfers.”

Hoeveel laaggecijferden zijn er in Nederland?

“Uit een Europees onderzoek uit 2012 blijkt dat we ongeveer 2,1 miljoen laaggecijferden hebben in Nederland. Dit zijn mensen die een laag niveau van gecijferdheid hebben, waardoor de kans groot is dat ze hier problemen in ervaren. Een groot deel van deze groep is ook laaggeletterd.”

Moet er niet meer aandacht komen voor deze groep?

“Dat is waar we nu vooral mee bezig zijn. We willen eerst bewustwording creëren. De aandacht gaat nu vooral uit naar de aanpak van laaggeletterdheid. Veel mensen denken nog dat gecijferdheid draait om sommen met breuken en staartdelingen. Maar gecijferdheid is veel meer. Wij proberen professionals duidelijk te maken hoe belangrijk functionele rekenvaardigheid is in het dagelijks leven. In veel andere landen wordt er al meer op ingezet. Bijvoorbeeld in Engeland, waar ruim 500 miljoen pond wordt uitgetrokken voor de aanpak van laaggecijferdheid onder volwassenen.”

Voorbeelden van gecijferdheid samenleving
Beeld: ©Hogeschool Utrecht

Hoe krijgen we gecijferdheid beter op het netvlies?

“Dat proberen we voor elkaar te krijgen met een nieuw project, dat wordt ondersteund door Tel mee met Taal. In 2022 en 2023 proberen we bewustwording te creëren onder professionals in het sociaal en educatief domein. Ook proberen we de doelgroep beter te bereiken en onderzoeken we wat werkt. We doen dat vanuit het lectoraat van de Hogeschool Utrecht, samen met CINOP, de Universiteit Utrecht en zoveel mogelijk partners uit het veld. Op dit moment voeren we, samen met Probiblio, een soortgelijk project uit als experiment. Dat richt zich op bibliotheken, als aanbieders rond levenlang ontwikkelen. Daarmee hebben we mooie resultaten geboekt. Op 30 maart organiseren we een conferentie, Gecijferdheid Telt Mee!, waarin we de resultaten van dit experiment delen. Ook vertellen we wat we de komende twee jaar gaan doen.”

Wat kunnen professionals in het sociaal domein doen?

“Vooral meer vragen stellen aan cliënten. Wat vind je lastig aan het omgaan met cijfers? Hoe ging het rekenen vroeger op school? Als dat soort gesprekken worden gevoerd is dat al winst. Geven cliënten aan dat ze moeite hebben het interpreteren en begrijpen van cijfers, dan kun je ze doorverwijzen. We werken hard aan het vergroten van het aanbod. Dat is ook niet simpel. Als je als bibliotheek een poster ophangt met een rekenlessen, krijg je nul aanmeldingen. Wat wel werkt is bijvoorbeeld een cursus omgaan met geld, koken, of internetten. We moeten kijken naar wat mensen nodig hebben in hun leven.”

Meer informatie

Lees meer over de landelijke conferentie Gecijferdheid Telt Mee! op 30 maart en meld je aan.

Vragen over de gecijferdheidsprojecten? Neem dan contact op met Kees Hoogland via kees.hoogland@hu.nl.