Investeren in taaltrajecten in het sociale domein loont!

Een taaltraject levert mensen daadwerkelijk iets op en heeft impact op alle sociale domeinen, toont onderzoek van professor Maurice de Greef aan. Hij is leerstoelhouder van de UNESCO Leerstoel Volwasseneneducatie aan de Vrije Universiteit Brussel. Samen met zijn team onderzocht hij zo’n zevenduizend deelnemers aan meer dan 150 leertrajecten. Maar liefst 60 tot 80% van hen ervaart al binnen vijf maanden positieve effecten.

Maurice de Greef
Beeld: ©Niels Cornelis Meijer

Taal maakt het leven makkelijker

Maurice: “Als iemand vooruitgaat in taal, zie je dat terug in de domeinen zorg, arbeid, welzijn, wonen, opvoeding en digitale inclusie. Alles hangt met elkaar samen. Als mensen hun financiën beter kunnen beheren, komen ze uit de schulden. Als mensen taalvaardiger worden, is er uiteindelijk een reductie van de zorgkosten – ook dat weten we uit onderzoek.”

‘Taaltoko’ op orde

Ieder mens wil dansend door het leven: een beetje genieten, genoeg geld hebben, een fijne en liefst zinvolle baan, een goede toekomst voor z’n kinderen en toegang tot de juiste zorg. “Ik noem dit de vijf basisbehoeften”, zegt Maurice. “Daarvoor moet je wel je ‘taaltoko’ op orde hebben. In de gesprekken die wij voeren horen we steevast: als ik nou die taal maar beheerste, dan had ik een stapje verder kunnen komen in mijn leven.”

Sneller een baan

Uit het onderzoek in Den Haag blijkt bijvoorbeeld dat 33% van de deelnemers aan een taaltraject sneller op zoek gaat naar een baan – uit zichzelf! “Dat is echt een heel hoog percentage. Dit zijn mensen die structureel waren vastgelopen en dan toch uit zichzelf denken: ik ga een baan zoeken, want ik kan wél iets betekenen voor mezelf en mijn omgeving.”

Blijvend effect

“We zien ook effecten op het gebied van gezin en familie: in Utrecht ervaart bijna de helft van de deelnemers aan een taaltraject al na tien weken (!) dat ze hun kinderen beter kunnen opvoeden.” Maurice onderzocht ook projecten voor digitale inclusie. “In West-Brabant zagen we dat 70% van de cursisten betere digivaardigheden kreeg.”

Alle resultaten worden bijgehouden op de Monitor Volwasseneneducatie, die ook de impact meet.

Tip: breng leefsituatie en motivatie in kaart

“UWV Nederland klopte bij ons aan met de vraag: we hebben veel laagopgeleide mensen die we niet aan scholing krijgen; wat kunnen we hieraan doen? Wij zijn in heel Europa op zoek gegaan naar good practices. Een van de allerbelangrijkste factoren blijkt het in kaart brengen van de leefsituatie en motivatie”, tipt Maurice. “Neem hier de tijd voor. Kijk naar die persoon, vraag wat iemand echt leuk vindt, laat hem of haar proeven van verschillende opleidingen en mogelijkheden. Dan vergroot je de kans dat diegene duurzaam naar een baan stroomt.”